VÌ SAO BỆNH TUYẾN GIÁP THƯỜNG GẶP Ở NỮ GIỚI

Tỷ lệ mắc bệnh tuyến giáp thường cao hơn nam giới rất nhiều và dưới đây chính là lý do vì sao bệnh tuyến tuyến thường gặp ở nữ giới.

Tuyến giáp là gì

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, tuyến có hình dạng con bướm nằm ở phía trước cổ,nằm trước tuyến giáp  là lớp da và cơ thịt, phía sau là khí quản.

Tuyến giáp có 2 thùy (thùy phải và thùy trái), mỗi thùy áp vào mặt trước bên của sụn giáp và phần trên khí quản, và 1 eo tuyến nối 2 thùy với nhau. Tuyến màu nâu đỏ được cấu tạo bên ngoài bởi 1 lớp bao xơ được tạo ra bởi lớp cân sau gắn tuyến vào sụn giáp, nên khi nuốt tuyến di động theo thanh quản.

Chức năng tuyến giáp:

• Sản xuất hormone triiodothyronine (T3) và thyroxine (T4). 
• Điều tiết lượng calci và photpho trong máu

• Tăng cường trao đổi chất, kích thích sinh trưởng 
• Tăng cường hoạt động của tim, đẩy mạnh cường độ hoạt động
• Kích thích sự phát triển và hoàn thiện của hệ thần kinh
• Tác động lên tuyến sinh dục nam nữ và tuyến sữa ở nữ giới.

Các bệnh tuyến giáp thường gặp

• Suy giáp: Là bệnh lý do chức năng tuyến giáp suy yếu. Hoạt động tuyến giáp kém đi do cắt bỏ một phần tuyến giáp do u, nhiễm khuẩn tuyến giáp hoặc sự chèn ép lên tuyến giáp do các loại ung bướu gây nên.
• Suy giáp trạng bẩm sinh: Là tình trạng bệnh lý do bẩm sinh, khi đó tuyến giáp không sản xuất đủ hormone đáp ứng nhu cầu chuyển hóa và sinh trưởng của cơ thể.
• Cường giáp: Bệnh xảy ra do tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, là một phần tạo nên nhiễm độc giáp
• Ung thư tuyến giáp: Là một dạng ung thư tuyến nội tiết thường gặp nhất. Đa số người bệnh ung thư tuyến giáp có tiến triển bệnh âm thầm, giai đoạn ẩn bệnh kéo dài và có tiên lượng rất tốt nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Bệnh Basedow: Là một loại bệnh tự miễn, làm phì đại tuyến giáp lên gấp 2 lần hoặc nhiều hơn, gây cường giáp, với các triệu chứng liên quan như yếu cơ, mất ngủ, tăng nhịp tim, thậm chí có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như mắt, tim, da…

Vì sao các bệnh tuyến giáp thường gặp ở nữ giới

Tỷ lệ mắc các bệnh tuyến giáp ở nữ giới cao hơn rất nhiều ở nam giới, đặc biệt ở nam giới bệnh tuyến giáp thường xảy ra ở người trung tuổi, tuy nhiên với nữ giới, bệnh lại có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

Theo các chuyên gia y học, sự khác biệt trong cấu tạo cơ thể  và giải phẫu sinh lý là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ mắc bệnh tuyến giáp ở nữ cao hơn nam giới. Phụ nữ phải trải qua những biến động trong nội tiết tố ở các thời kỳ và giai đoạn khác nhau như: trong chu kỳ kinh nguyệt, khi mang thai, sau khi sinh và thời kỳ mãn kinh hoặc những yếu tố khác liên quan đến sinh lý nữ gây ra nhiều tác động tới hormone tuyến giáp, vì thế làm tăng nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp.

Sự tác động từ thay đổi hormone nữ giới

Trong suốt quá trình phát triển và trưởng thành, nữ giới trải qua rất nhiều giai đoạn thay đổi hormone, một nguyên nhân hàng đầu khiến cho nữ giới trở thành nhóm nguy cơ cao ở các bệnh tuyến giáp.

Chu kỳ kinh nguyệt: Sự thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn dậy thì và trong chu kỳ kinh nguyệt có ảnh hưởng mật thiết đến hoạt động tiết hormon của tuyến giáp. Để đảm bảo sự phát triển của quát trình dậy thì, nhu cầu hormone được sản sinh bởi tuyến giáp rất cao, do đó tuyến giáp phải gia tăng kích thước để thu thập nhiều iot và phục vụ sản sinh nhiều hormone hơn. Lượng cung cấp iot không đủ sẽ dẫn tới tuyến giáp phình to và gây ra bướu cổ.

Thời kỳ mang thai: Sự biến đổi chính trong suốt thời kỳ mang thai tác động đến tuyến giáp là thay đổi hormone và kích thước của tuyến giáp.

Khi mang thai, cơ thể phụ nữ sẽ sinh ra 2 loại hormone chính là βhCG và estrogen. Trong 3 tháng đầu của chu kỳ, hormone βhCG gia tăng mạnh mẽ có thể làm giảm nhẹ hóc môn TSH - gây kích thích giáp trạng.  Tuy nhiên TSH sẽ tăng trở lại ở giai đoạn sau của thai kỳ, và có khả năng kích thích lớn hơn. Estrogen - một loại hormone sinh dục nữ sẽ làm tăng hormone tuyến giáp gắn protein trong huyết thanh, tuy nhiên hóc môn tuyến giáp tự do (FT3, FT4) không tăng thì chưa có ảnh hưởng nào đến chức năng tuyến giáp.

Trong gia đoạn mang thai, tuyến giáp có sự chuyển đổi kích thước và gây ra tiền nguy cơ bệnh tuyến giáp về sau. Thông thường kích thước có khả năng lớn hơn từ 10-15% kích thước bình thường và gây ra bướu cổ. Sự thiếu hụt iot sẽ làm kích thước này lớn hơn rất nhiều. 

Giai đoạn mãn kinh:

Phụ nữ khi bước vào giai đoạn mãn kinh và tiền mãn kinh, lượng hormone estrogen sẽ suy giảm trầm trọng. Tổ hợp các yếu tố do tuổi tác, sự suy giảm nội tiết tố và các tác động tiêu cực trong suốt giai đoạn trưởng thành và già đi ở phụ nữ khiến cho nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp ở độ tuổi trung niên là cực kỳ cao.

Các nguyên nhân khác

Ngoài ảnh hưởng từ sự thay đổi hormone trong các giai đoạn phát triển, phụ nữ còn gặp phải nhiều tác động khác ở môi trường gây nên các bệnh về tuyến giáp như:

• Tác động từ việc sử dụng thuốc tránh thai hoặc các biện pháp tránh thai gây ảnh hưởng sinh lý
• Tình trạng stress, căng thẳng, lo âu, sức khỏe suy yếu
• Hệ miễn dịch tự nhiên suy yếu
• Những người đã từng sử dụng biện pháp phẫu thuật, xạ trị, hóa trị có tác động đến hormone
• Hàm lượng iot được sử dụng hàng ngày quá ít.

Bệnh tuyến giáp ở nữ giới có nguy hiểm không

Ngoài những điểm chung về ảnh hưởng của bệnh tuyến giáp, ở nữ giới sẽ bị ảnh hưởng đến một cơ quan đặc biệt hơn, chính là khả năng sinh sản.

Tuyến giáp có chức năng rất quan trọng trong việc điều hòa hormone sinh sản. Khi tuyến giáp không sản xuất đủ lượng hormone, quá trình rụng trứng sẽ bị ảnh hưởng, trứng có thể không rụng hoặc rụng không đều đặn. Điều này ảnh hưởng đến quá trình thụ thai, có thể dẫn đến vô sinh.

Bệnh tuyến giáp nếu không được điều trị sớm hoặc điều trị sai cách sẽ dẫn đến tình trạng: sinh non, sảy thai, dị tật thai nhi..... Ngoài ra, các đứa trẻ được sinh ra bởi mẹ mắc bệnh tuyến giáp có tỷ lệ cao mắc suy giáp bẩm sinh. Một số khác đần độn, mắc bệnh thần kinh, ảnh hưởng đến quá trình phát triển và cuộc sống sau này của trẻ rất nhiều.

Cách phòng ngừa bệnh tuyến giáp cho nữ giới

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý, dung nạp nhiều rau xanh và hoa quả chứa nhiều vitamin tốt cho hormone
• Bổ sung đủ lượng iot cần thiết trong mỗi giai đoạn phát triển, đặc biệt là thời kỳ dậy thì 
• Tập thể dục thường xuyên, tăng cường trao đổi chất, nâng cao hệ miễn dịch toàn diện
• Giữ tinh thần thoải mái, ăn ngon, ngủ tốt
• Sống lành mạnh, hạn chế sử dụng các chất kích thích