CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN BỆNH U TUYẾN GIÁP

U tuyến giáp là bệnh lý tuyến giáp phổ biến. U tuyến giáp có thể là u lành hoặc u ác. Bệnh nhân cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán để phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.

Bệnh u tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là một tuyến nằm ở trước cổ cạnh khí quản, thanh quản và thực quản. Hình dáng tuyến giáp giống với cánh bướm, hai cánh này được gọi là thùy tuyến giáp. Tuyến giáp còn được bao phủ bởi lớp niêm mạc bên ngoài.

Tuyến giáp có chức năng quan trọng trong việc điều tiết hoạt động các bộ phận của cơ thể. Vì vậy khi tuyến giáp bị tổn thương hoặc có dấu hiệu bất thường thì sức khỏe cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

U tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp xuất hiện khối u bất thường. U tuyến giáp còn được gọi là đa nhân tuyến giáp do trong nhu mô tuyến giáp có những khối/nốt đặc hoặc lỏng. 

U tuyến giáp có thể là u lành hoặc u ác. Đa số u tuyến giáp lành tính không quá nghiêm trọng và thường ít triệu chứng. Người bệnh thường chỉ phát hiện bệnh sau khi đi khám định kỳ. Một số ít u tuyến giáp là u ác và cần phải điều trị nếu không sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. 

Triệu chứng bệnh u tuyến giáp

Khi bị u tuyến giáp thì người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như:

• Khối u gây sưng ở vùng cổ làm cho cổ căng và to hơn so với bình thường. Có thể gây ra hiện tượng đau nhức.
• Khối u lớn gây áp lực và chèn ép lên khí quản, thanh quản và thực quản gây nên hiện tượng khó thở, khó nói và khó nuốt.
• Gặp các triệu chứng của cường giáp như: căng thẳng, giảm cân bất thường, rối loạn nhịp tim, rối loạn kinh nguyệt,...
• Gặp các triệu chứng của suy giáp như: mệt mỏi, da khô, rụng tóc, táo bón, trầm cảm,...

Các biến chứng của bệnh u tuyến giáp

Khi bị u tuyến giáp, bệnh có thể gây ra các biến chứng như:

Cường giáp

U tuyến giáp có thể gây ra cường giáp. Cường giáp là một dạng rối loạn chức năng tuyến giáp do cơ thể sản sinh dư thừa hormone tuyến giáp. Người bệnh sẽ gặp phải các dấu hiệu của bệnh cường giáp như: giảm cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, thường xuyên căng thẳng, rối loạn nhịp tim, ra nhiều mồ hôi,...

Cường giáp có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị. Bệnh  có thể dẫn đến các nguy cơ khác như: suy gan, suy thận, tiểu đường, huyết áp, rối loạn nhịp tim, ung thư tuyến giáp,... Nguyên nhân là do hormone tuyến giáp có khả năng ảnh hưởng đến chức năng, hoạt động của các cơ quan này trong cơ thể.

Viêm tuyến giáp

Viêm tuyến giáp xảy ra khi các tế bào tuyến giáp bị các tế bào miễn dịch tấn công và phá hủy. Việc này dẫn đến hiện tượng tuyến giáp bị tổn thương gây viêm. Viêm tuyến giáp có thể gây ra hiện tượng sưng, đau ở cổ hoặc các triệu chứng khác như: rối loạn giấc ngủ, tăng cân, rối loạn tiêu hóa, đau cơ, trầm cảm,...

Nguyên nhân gây bệnh u tuyến giáp

Nguyên nhân chính gây ra u tuyến giáp vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên có nhiều yếu tố được cho là có tác động gây bệnh.

Yếu tố di truyền

Nếu trong gia đình có người mắc u tuyến giáp hoặc các bệnh lý tuyến giáp khác thì người bệnh có nguy cơ mắc u tuyến giáp cao hơn người bình thường từ 2 đến 3 lần.

Do thiếu hụt hoặc thừa i-ốt

Thiếu hụt i-ốt khiến việc sản xuất Thyroxin giảm sút, tuyến giáp phải hoạt động để bù lại lượng hormone đang thiếu gây ra thiểu năng tuyến giáp, u tuyến giáp phát triển. Ngoài ra, sự thiếu hụt này cũng gây ra các triệu chứng như: suy nhược, mệt mỏi, thường xuyên bị lạnh, phù nề,...

Thừa i-ốt sẽ gây ra tình trạng sản xuất hormone tuyến giáp dư thừa gây ra tình trạng tăng hoạt động của u tuyến giáp. 

Các yếu tố khác

Bên cạnh hai yếu tố trên, các yếu tố khác có thể gây ra u tuyến giáp và bướu giáp sẽ gồm có:

• Do thói quen sinh hoạt không khoa học: hút thuốc, uống nhiều rượu bia, thừa cân béo phì,...
• Mắc hội chứng chuyển hóa
• Bị U xơ tử cung

Các phương pháp chẩn đoán bệnh u tuyến giáp

Hiện nay có nhiều phương pháp chẩn đoán bệnh nhân có mắc u tuyến giáp hay không. 

Chẩn đoán lâm sàng

Khi người bệnh có dấu hiệu và nghi ngờ mắc u tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu u tuyến giáp thường có kích thước nhỏ và khó phát hiện. Dù vậy lúc này u khá cứng, có bờ rõ, bề mặt gồ hoặc nhẵn. Khi u tuyến giáp ở giai đoạn muộn, kích thước khối u lớn, rắn và cố định. Lúc này chỉ cần sờ vào đã có thể cảm nhận được khối u. Bệnh nhân cũng bắt đầu gặp phải các triệu chứng: đau cổ, nuốt khó, khó thở, khàn tiếng do bị u chèn ép. 

Bác sĩ cũng dựa vào việc tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình để quyết định thực hiện các xét nghiệm khác.

Xét nghiệm hormone TSH (hormone kích thích tuyến giáp)

Đây là xét nghiệm thường được thực hiện đầu tiên. Đối với chỉ số hormone TSH cao thì thường có nguy cơ mắc u ác. Nếu chỉ số này thấp thì thường u lành. Tuy nhiên vẫn cần đánh giá khả năng xuất hiện nhân độc tuyến giáp bằng phương pháp xạ hình tuyến giáp.

Siêu âm tuyến giáp

Siêu âm có thể xác định được chính xác tính chất, kích thước, đặc điểm của khối u, những nhu mô tổn thương từ nhỏ nhất. Giúp nhận biết được u tuyến giáp là u đặc hay dạng u nang, qua đó bác sĩ sẽ đưa ra quyết định thực hiện sinh thiết u tuyến giáp hay không.

Siêu âm có thể giúp phân biệt các tổn thương lành tính, ác tính mà không cần xâm lấn các thủ thuật khác.

Chọc tế bào (sinh thiết tế bào)

Phương pháp này được thực hiện bệnh nhân có u tuyến giáp nhưng chưa xác định được khối u là u lành hay u ác. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ dùng kim chuyên dụng để hút lấy một lượng tế bào, dịch trong u tuyến giáp. Sau đó sẽ thực hiện việc phân tích, kiểm tra dưới kính hiển vi để kiểm tra xem tế bào có dấu hiệu bất thường hay không.

Sinh thiết tế bào được thực hiện khi: u tuyến giáp được dự đoán là có nguy cơ là u ác tính cao sau khi thực hiện phương pháp siêu âm (thường là TIRADS 4 và 5); khám lâm sàng chưa thể xác định được u lành hay u ác; thực hiện trong phẫu thuật, lượng giá tình trạng của u.

Chụp cắt lớp và siêu âm

Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh kết hợp. Phương pháp này có thể phân biệt được các tổn thương ở thể lỏng, thể rắn và giúp xác định được tính chất của u tuyến giáp.

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh lý u tuyến giáp. Tùy vào từng tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán và phác đồ điều trị. Bệnh nhân cần đi thăm khám sớm khi có các dấu hiệu để tránh bệnh phát triển nặng hơn.

Các bạn có thể xem thêm:

Vai trò của tuyến giáp và các bệnh lý thường gặp

Triệu chứng và phương pháp điều trị bướu giáp